توسعه فردی

مراحل ترجمه کتاب در ایران همیشه برای کسانی که برای بار اول قصد ترجمه کتاب دارند، جای سوال بوده است؛ به طوری که از زمان انتشار پست‌های برای ترجمه کتاب، ابتدا از ناشر اجازه بگیرید! و چطور بفهمیم کتابی قبلاً ترجمه نشده است؟ تا امروز بیشتر از 200 کامنت و ای‌میل درباره مراحل ترجمه کتاب دریافت کرده‌ام. در این پست می‌خواهم به این سوال جواب بدهم که مراحل ترجمه کتاب در ایران چیست.

انتخاب کتاب مناسب برای ترجمه

اولین گام در ترجمه کتاب، انتخاب کتاب مناسب برای ترجمه است. کلمه «مناسب» در اینجا برای هر مترجمی، معنی متفاوتی دارد. یک مترجمی کتابی را مناسب می‌داند که خوب بفروشد و یکی دیگر کتابی را مناسب می‌بیند که باعث تقویت رزومه‌اش در جلسه مصاحبه دکترا شود و یکی دیگر کتابی را مناسب می‌داند که واقعاً از نظر محتوایی و علمی برای خواننده‌هایش مفید باشد.

راه‌های مختلفی برای انتخاب کتاب مناسب برای ترجمه وجود دارد که در نوشته‌های بعدی به آن خواهم پرداخت. پیشنهاد می‌کنم قبل از شروع کار ترجمه کتاب، پست موانع و سختی‌های نوشتن کتاب چیست؟ را حتماً بخوانید.

پیدا کردن ناشر سرمایه‌گذار

گام بعدی بعد از انتخاب کتاب، پیدا کردن ناشری است که حاضر شود با سرمایه خودش کتاب شما را بعد از آماده‌سازی، چاپ و منتشر کند. بدیهی است که می‌توانید به دلایلی مانند عجله داشتن، کل هزینه‌های چاپ کتاب را خودتان بدهید.

برای پیدا کردن ناشر سرمایه‌گذار معمولاً باید حدود 25 درصد کتاب را ترجمه و تایپ کنید و به همراه یک پروپوزال خوب که شامل جامعه هدف، دلایل ترجمه کتاب، دلایل موفقیت کتاب و… را به ناشران مرتبط با موضوع کتاب نشان بدهید و آن‌ها را به سرمایه‌گذاری ترغیب کنید.

این مرحله شاید سخت‌ترین مرحله ترجمه کتاب باشد؛ پس ناامید نشوید و تمام تلاش‌تان را بکنید. در این مرحله قراردادهای مختلفی بین مترجم و ناشر بسته می‌شود: مثلاً ممکن است درصدی از قیمت پشت جلد کتاب برای مترجم اختصاص داده شود و یا ناشر برای همیشه کل امتیاز کتاب را از مترجم بخرد.

اجازه از ناشر خارجی برای ترجمه کتاب

این مرحله گاهی جایش با مرحله قبلی عوض می‌شود. مترجمان و ناشرانی که کپی‌رایت کتاب‌ها برایشان مهم است، قبل از شروع ترجمه کتاب، با ناشر خارجی مکاتبه می‌کنند و اجازه ترجمه کتاب را می‌گیرند؛ هر چند تقریباً هیچ‌کدام از ناشران ایرانی این کار را نمی‌کنند. در پست برای ترجمه کتاب، ابتدا از ناشر اجازه بگیرید! به طور کامل در این مورد توضیح داده‌ام.

تحویل فایل نهایی کتاب به ناشر

بعد از توافق با ناشر ایرانی و گرفتن اجازه از ناشر خارجی، باید باقیمانده کتاب را ترجمه کنید و به ناشر ایرانی تحویل دهید. تقریباً همه ناشران فایل حروف‌چینی‌شده و آماده قبول می‌کنند؛ هر چند بعضی از ناشران معتبر، خودشان حروف‌چین، گرافیست، ویراستار و صفحه‌آرا دارند.

پیشنهاد می‌کنم قبل از صفحه‌آرایی نهایی کتاب با ناشر هماهنگ کنید تا فایل نهایی مطابق شیوه‌نامه ناشر باشد و مجبور به دوباره‌کاری نشوید.

بستن قرارداد با چاپخانه و چاپ کتاب

خان آخر ترجمه کتاب، بستن قرارداد با چاپخانه توسط ناشر و چاپ کتاب است. در این مرحله ناشر روی مواردی مانند جنس کاغذ و جلد، قیمت و… با چاپخانه به توافق می‌رسد و کتاب راهی چاپ می‌شود.

انواع پیشنهادات ترجمه کتاب چیست؟

همانطور که اشاره کردیم ، مترجمانی که می خواهند وارد دنیای نشر و ترجمه شوند ، باید تلاش کنند تا جهت حرکت خود را در دنیای ترجمه مشخص کنند. چندین پیشنهاد برای مترجمان وجود دارد. به عنوان مثال ، اگر علاوه بر انگلیسی در زمینه دیگری نیز مهارت داشته باشند ، می توانند در دنیای ترجمه کتب تخصصی یا ترجمه کتب دانشگاهی موفق شوند و تجربه و تسلط خود را افزایش دهند.

موضوع مورد علاقه نیز در انتخاب مسیر ترجمه بسیار مؤثر است. برخی افراد دوست دارند در هر زمینه ای شرکت کنند و محدود به یک زمینه خاص نیستند. این افراد انواع کار ترجمه را می پذیرند و آن را با میل خود انجام می دهند.

برای آنها فرقی نمی کند که این ترجمه ترجمه مقاله ای برای انتشار در یک ژورنال علمی باشد یا ترجمه یک رمان. این مترجمان دوست دارند تجربه خود را متنوع کنند. به همین دلیل آنها به هر منطقه می روند. البته باید توجه داشته باشید که ترجمه تخصصی کتاب به تمرکز و دقت زیادی نیاز دارد. اگر مترجم به هر زمینه ای سفر کند اما در هیچ یک از آنها تجربه کافی نداشته و بد عمل می کند.